Toelichting op de balans

Het eigen vermogen van onze gemeente bestaat uit verschillende reserves. In deze paragraaf gaan we alleen in op de hoofdzaken rond deze reserves. De bijlagen die we hieronder noemen, geven een uitgebreider beeld van de diverse reserves en de veranderingen die er in 2020 waren.

Bijlage: specificatie reserves en voorzieningen
Bijlage: specificatie bestemmingsreserve Ontwikkeling Apeldoorn
Bijlage: specificatie algemene reserve
Bijlage: specificatie bestemmingsreserve overlopende projecten

Het overzicht hieronder laat de stand van het eigen vermogen per 31 december 2020 zien.

Mutaties reserves
Hieronder geven we een korte toelichting op de belangrijkste reserves en de ongewone
veranderingen in 2020. Volgens het BBV bestaat het eigen vermogen uit drie categorieën:
algemene reserve, bestemmingsreserves en saldo van de jaarrekening.

Algemene reserve (07.54)
In de beginbalans is het voordelig rekeningresultaat van 2019 (€ 8,1 miljoen) verrekend met de Algemene reserve. Voor een totaal overzicht van de mutaties verwijzen wij u naar bijlage Algemene Reserve.

Bestemmingsreserves (07.55)
Overlopende projecten (toename van € 6,6 miljoen)
Er blijven elk jaar wel exploitatiebudgetten over, waarvan wij aan uw raad voorstellen die naar de komende jaren door te schuiven.  In bijlage D treft u daarvan de specificatie aan. We doen dit voorstel in overeenstemming met de kaderstelling overlopende budgetten en kredieten. De vrijval van € 485.000 die u in bijlage D ziet staan zijn budgetten van 2019 die we in 2020 niet hebben gebruikt. Deze budgetten vallen vrij in de exploitatie. We lichten ze daar ook toe.

Reserve Zwitsal park (afname van € 0,9 miljoen)
De reserve Zwitsal is met name ter dekking van de kosten herstructurering van de openbare ruimte op het Zwitsalterrein, de vastgoedexploitatie van panden en terreinen, de interne en externe plankosten en risico’s. In 2020 is aan de reserve voor bovengenoemde onderdelen per saldo € 0,9 miljoen onttrokken.

Algemene reserve Grondbedrijf (afname € 3,3 miljoen)
De afname van € 3,3 miljoen van de ARG bestaat uit de volgende mutaties:

Het werkelijke resultaat is € 6,5 miljoen meer dan we hadden begroot. Het totale resultaat bedraagt -incusief de begrote €  0,6 miljoen- €  7,1 miljoen.  Bij deze jaarrekening stellen we voor dit extra resultaat van € 6,5 miljoen toe te voegen aan de ARG. De stand van de ARG komt hiermee op € 17,1 miljoen. Dat is € 7,4 miljoen hoger dan het voor 2020 vastgestelde minimumniveau van de ARG. In het bestemmingsvoorstel bij deze jaarrekening stellen wij u voor om deze € 7,4 miljoen binnen de reserve ARG te reserveren voor toekomstige grondbedrijfontwikkelingen. Dit voorstel is gebaseerd op een aantal ontwikkelingen met financiële effecten zoals gemeld in de Turap 2020 en de ambities die vanuit Apeldoorn 2040 op ons afkomen. Om deze ontwikkelingen en ambities waar te maken gaat de gemeente een actievere rol spelen bij kansrijk geachte ontwikkelingen maar ook  bij urgente ontwikkelingen die niet door de markt worden opgepakt vanwege een beperkt of geen verdienmodel. Om invulling te geven aan deze nieuwe rol is een buffer nodig om vanuit het grondbedrijf met name een maatschappelijke biijdrage te kunnen leveren aan de ambities van Apeldoorn. Meer informatie over het resultaat van het Grondbedrijf en het bestemmingsvoorstel vindt u in het MPG 2021. Een toelichting op het weerstandsvermogen van het Grondbedrijf vindt u in de paragraaf Weerstandsvermogen van deze jaarrekening.

Reserve onderhoud stadhuis (vervalt)
Het restant van deze reserve van € 336.000 is betrokken bij de financiële doorwerking van het nieuwe onderhoudsplan van het stadhuis, waarvoor een voorziening is getroffen. De reserve vervalt daarmee in 2020.

Reserve frictiekosten (toename € 0,5 miljoen)
De reserve frictiekosten dient ter dekking van een nadelig exploitatieresultaat van het Loopbaancentrum (LBC). Bij een voordelig resultaat zal het saldo van het LBC jaarlijks in de reserve worden gestort. In 2020 is geconstateerd dat de storting in de reserve in 2019 niet volledig was. In 2020 is dit gecorrigeerd middels een eenmalige storting van € 80.000.

Egalisatiereserve explosieven (toename van € 0,17 miljoen)
U heeft deze reserve in 2016 ingesteld om de kosten voor explosievenruiming in de komende jaren te betalen. We hebben hiervoor ook in 2020 geld gekregen van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Per saldo hebben we € 0,17 miljoen van dit geld minder besteed en in de reserve gestort.

Bestemmingsreserve Ontwikkeling Apeldoorn (BROA)
In bijlage B ziet u welke bedragen uit de BROA we in 2020 hebben gebruikt en welke bedragen we erin hebben gestort.

Bedrijfsvoeringsreserve (saldo € 2,0 miljoen voordelig)
Deze reserve is per 31 december 2020 € 2,7 miljoen. Dit saldo is het resultaat van de onttrekkingen op basis van besluitvorming van de Directie en een storing ten gunste van de reserve als gevolg van het niet volledig invullen van vacatures door nieuw personeel of inhuur.
Aangezien de reserve een door de Raad vastgesteld maximum heeft van € 2,0 miljoen, is € 0,7 miljoen vrijgevallen ten gunste van het jaarrekeningresultaat, waarmee het uiteindelijke saldo € 2,0 miljoen is.

Reserve grondwater beheer (afname € 0,3 miljoen)
De onttrekking aan de reserve is ingezet voor kosten grondwater beheer aan de Parelhoender en Methusalemlaan.

Reserve Onderwijshuisvesting (afname € 1,9 miljoen)
De reserve onderwijshuisvesting is ingesteld voor het opvangen van fluctuaties in uitgaven en inkomsten van de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor het beschikbaar stellen van onderwijshuisvesting.
Het saldo van taakveld 4.2 onderwijshuisvesting, exclusief het rentevoordeel van € 0,9 miljoen en de extra afschrijving op de onderwijsgebouwen van De Hoenderloo Groep van € 6 miljoen, is onttrokken aan de reserve voor een bedrag van € 1,5 miljoen.
De Raad is in januari hierover schriftelijk geïnformeerd over De Hoenderloo Groep. De extra afschrijving van € 6 miljoen is conform de BBV richtlijnen, omdat de boekwaarde van de gebouwen aanzienlijk hoger was dan de marktwaarde. Het bedrag van deze extra afschrijving is ten laste van de algemene dienst gekomen.
Daarnaast is de ombuiging uit de voorjaarsnota 2019, die inhoudt dat de kapitaallasten die in de doorrekening van de reserve voor 2020 zijn begroot ad € 0,4 miljoen vrij kunnen vallen, onttrokken aan de reserve.

Reserve hoger onderwijs (saldo ongewijzigd € 0,5 miljoen)
Er is een reserve hoger onderwijs ingesteld van € 2 miljoen om een impuls te geven aan het hoger onderwijs in Apeldoorn ten behoeve van het versterken van de economische positie. Samen met kennisinstellingen en bedrijven willen we een Centrum voor Veiligheid en Digitalisering realiseren in Apeldoorn. Van de reserve is in 2019 € 1,5 miljoen beschikbaar gesteld. Voor de bestemming van de resterende reserve zal in 2021 een voorstel aan de raad worden voorgelegd