Prestaties

1.2.1 Monitoren van de effecten van het recycleplan ‘Recycleservice 2025.

Toelichting

In het eerste kwartaal van 2020 is het omgekeerd inzamelen uit het Recycleplan ook in het noordelijk deel van Apeldoorn uitgerold. In de inzamelcijfers zien we het resultaat: een forse afname van het fijn restafval tot 65 kg/inw en een toename van grondstoffen (15% meer gft en 38% meer PMD). Het voor 2020 gestelde tussendoel van 80 kg/inw fijn restafval per inwoner per jaar is daarmee ruimschoots gehaald. Met 65 kg/inw is Apeldoorn een van de koplopers in Nederland geworden.

De laatste jaren was er geen sprake meer van een kostendekkend tarief wat door autonome ontwikkelingen en de beleidseffecten verder werd versterkt. Daarom is eind 2019 een nieuw tariefstelsel met een jaarlijkse kleine buffer aan u voorgelegd en door u vastgesteld. In 2020 is gebleken dat de afvalbegroting per saldo gunstiger dan de prognose is verlopen, waardoor we nu via een bijdrage aan de voorziening afvalstoffenheffing gelukkig weer een buffer hebben opgebouwd. Dit ondanks de hogere verwerkingstarieven GFT en lagere opbrengst voor papier en textiel, de opwaartse trend in de totale hoeveelheid afval (mensen waren in coronatijd meer thuis) en extra inzamelkosten vanwege coronamaatregelen bij het recycleplein. Door een stelselwijziging en mede dankzij het goede scheidingsgedrag van de Apeldoornse burger stond hier een substantieel financieel voordeel op het PMD-dossier tegenover. Ook was sprake van eenmalige meevallers uit voorgaande jaren en ontvingen we door extra aansluitingen ook meer  afvalstoffenheffing.
Voor de toekomst blijft het PMD dossier in beweging en kristalliseren de effecten van het omgekeerd inzamelen zich verder uit. Wij beschouwen de toekomstige inkomsten uit het Afvalfonds als een risico, vanwege een mogelijke hogere afkeur van het ingezamelde PMD afval, een lagere tonnageprijs en het toekomstige statiegeldsysteem op plastic flesjes.
De kans dat dit dynamische afvaldossier voor schommelende resultaten zal blijven zorgen achten wij groot. De nu opgebouwde buffer helpt ons bij het opvangen van mogelijke tegenvallers. Voor de nadere financiële verantwoording verwijzen wij naar het financiële hoofdstuk van dit programma.

Het nieuwe klanttevredenheidsonderzoek (nieuwe opzet met hogere frequentie gestart eind 2020) heeft als doel per kwartaal inzicht te bieden in de klanttevredenheid van de inwoners. Verwacht wordt dat er hierdoor een beter inzicht in de klanttevredenheid en bijbehorende verbeteracties ontstaat. Eerder werd er een 1 maal per twee jaar een klanttevredenheidsonderzoek gehouden. Daarnaast heeft Circulus-Berkel voor inwoners een klachtenregeling ingesteld.

1.2.2 Plannen ontwikkelen en uitvoeren om grondstofstromen zuiverder te maken.

Toelichting

Het omgekeerde inzamelen is succesvol. Hierdoor is het scheidingspercentage in 2020 gestegen naar 80%. De doelstelling is hiermee ruimschoots gehaald. Er is veel aandacht geweest voor communicatie bij de uitrol van het recycleplan en dat heeft zijn effect (folders, info avonden, de afvalapp). Het is mooi te zien dat door het omgekeerd inzamelen de hoeveelheden grondstoffen zoals GFT en PMD zijn toegenomen en de hoeveelheid restafval daalt. Uiteraard kan dit altijd nog beter (het omgekeerd inzamelen moet nog verder inslijten) en we zullen hier dan ook blijvend op inzetten aangezien er nog steeds grondstoffen in het restafval zitten. In het najaar zijn er daarom op 3 weekmarkten zo’n 2500 aanrechtbakjes aan de inwoners van Apeldoorn uitgedeeld voor sortering van etensresten.

1.2.3 Monitoren en stimuleren dat de ingezamelde grondstofstromen circulair(der) verwerkt (gaan) worden.

Toelichting

Nadat de grondstoffen zijn ingezameld dienen zij ook zo circulair mogelijk verwerkt te worden. Via Cirkelwaarde (het kennisinstituut en handelshuis van Circulus-Berkel, ROVA en AVU) zijn er in 2020 nieuwe aanbestedingen geweest voor de stroom papier en GFT. Circulariteit was hierbij een criterium wat heeft geleid tot gunning in de regio (weinig transport) bij Attero en Smart Packaging. Daarnaast hebben alle bij Circulus-Berkel aangesloten gemeenten de regie over de verwerking van het PMD , op advies van het kennisinstituut Cirkelwaarde, overdragen aan het publieke regie-orgaan ‘Regie Kunststoffen Nederland’ (RKN) zodat gemeenten als collectief een onderhandelingspositie (body) houden in deze complexe keten. RKN maakt vervolgens (namens ongeveer 200 aangesloten gemeenten) afspraken met het Afvalfonds en met sorteerders en recyclingbedrijven voor verdere circulaire verwerking.
Via het EU-project ShaRepair, het lokale Repaircafe/de Klussenbus van Foenix en de Elektronica-Hub op het Zwitsalterrein wordt gewerkt aan de opgave elektrische apparaten een langer leven te geven en zodoende deze afvalstroom te verminderen (zie ook onder 1.2.7.

1.2.4 We zijn actief partner van Europese projecten, zoals CityLoops en SMART WASTE

Toelichting

Cityloops is een internationaal project waarbij we door de Covid-19 problemen ons zelf opnieuw (succesvol) uitvinden als het gaat om digitaal samenwerken op internationaal vlak.

Samen met Saxion Hogeschool zijn het afgelopen jaar twee groepen studenten binnen Apeldoorn aan de slag gegaan met vrijkomende grondstoffen uit bouw- en sloopafval. Een groep internationale studenten uit Finland, Noorwegen en Nederland en een groep van 8 studenten van verschillende studies, zijn integraal naar het project Griffiesveld gaan kijken.

Met het doel het project Griffiersveld zo circulair mogelijk uit te voeren is er ook nog een aanvullende subsidie van het ministerie van BZK toegewezen. Het project is inmiddels in uitvoering en overlapt werkzaamheden die we ook binnen Cityloops uitvoeren. De focus binnen de innovatie ligt bij de ontwikkeling van een materialenpaspoort en de wijze waarop we de gescande data van de openbare ruimte makkelijk kunnen inlezen en kunnen verwerken tot een paspoort (of liever gezegd een materialen grootboek).

Met betrekking tot biomassa is er gewerkt aan een “Handelingskader Biomassa” waarin naast lopend onderzoek naar de hoeveelheden van de beschikbare biomassastromen is gekeken. Ook wordt gekeken naar mogelijkheden van de meest circulaire verwaarding en (her) gebruik.
Op de parkeerplaats van de Apenheul is weer 1000 ton blad verwerkt tot Bokashi. Dit met het oog op het meer circulair werken. Bokashi heeft een positief effect op het bodemleven, de bodemstructuur en het behoud van energie en voedingswaarde in de bodem. Ook is er geen CO2 verlies in de Bokashi-hoop. Het bevordert het vermogen vocht vast te houdend en voorkomt daarmee verdroging. Door grondstoffen uit de stad te gebruiken als grondstof werken we circulair en verkleinen we de kringloop. Door het inkuilen op een locatie binnen de stadsgrenzen minimaliseren we de transportafstanden.

Binnen het project Smart Waste hebben we een tweetal evaluatierondes gedaan – eerst alleen met Circulus-Berkel en vervolgens met burgerinitiatieven, supermarkten en onze kringloopwinkel. Hieruit is overzicht ontstaan van wat er goed is aan ons beleid, verder inzicht ontwikkeld in mogelijke verbeterpunten en wat onze uitdagingen nog zijn. De uitdagingen zitten met name op het vlak van:
•   Bijplaatsingen van afval.
•   Illegale dumpingen.
•   Vervuiling van de grondstoffenstromen.
•   Meer kunnen sturen op preventie.
•   Meer kunnen sturen op bedrijfsafval (scheiding van grondstoffen en/of hergebruik).

1.2.5 Bieden van een platform voor ondernemers om circulair(der) te ondernemen

Toelichting

We zijn actief aangesloten bij Cirkelstad Apeldoorn – gericht op de bouw en maakindustrie – en proberen in deze groep zoveel mogelijk kennis te delen door het organiseren van Communities of Practice. De circulaire estafette is nagenoeg afgerond en heeft een podium geboden voor 10 verschillende circulaire ondernemers in Apeldoorn. Al deze mooie voorbeelden zijn vastgelegd op https://ondernemen055.nl/circulair en gedeeld via sociale media. Binnen het project Smart Waste hebben we  met Circulus-Berkel, burgerinitiatief Zero Waste, supermarkten en Foenix gekeken naar mogelijkheden meer circulair te ondernemen, met als doel het beïnvloeden van het consumentengedrag (bijvoorbeeld binnen het Repaircafé van Foenixs).

1.2.6 Onderzoeken en uitvoeren van pilots voor een afvalvrije binnenstad en afvalvrije evenementen.

Toelichting

De pilot afvalscheiding binnenstad/Caterplein is vertraagd vanwege capaciteitsgebrek en de perikelen rondom Corona die het lastig maakten de contacten met de ondernemers te leggen en de urgentie op de ondernemers over te brengen. Er is een verkennend gesprek gevoerd over 'neutrale inzameling' door één partij. Dus een ophaalauto die bij elk adres stopt (waardoor het aantal vervoerbewegingen in de binnenstad vermindert).
Verder zijn de randvoorwaarden (o.a. financieel, wet Markt en Overheid) voor een eventueel gezamenlijk gebruik van ondergrondse containers door bewoners en bedrijven in beeld gebracht.

In 2020 zijn m.b.t. verduurzaming van evenementen een viertal drukbezochte informatieavonden gehouden voor de partijen die bedrijfsmatig of als vrijwilliger evenementen organiseren. Gelet op de huidige situatie (de prioriteiten van de evenementenorganisatoren) is nog onduidelijk hoe daar in 2021 een vervolg aan kan worden gegeven.

1.2.7 Project E-Novation (vestiging van Living Lab voor E-goederen).

Toelichting

Circulus-Berkel (Cirkelwaarde) is in de lead voor dit project, waarbij naast Foenix en Weee.nl diverse lokale bedrijven en de onderwijsinstellingen Saxion en Roc-Aventus betrokken zijn. De kern van het project is inzet op reparatie, hergebruik, revisie en bewerking van E-goederen. Het project ligt op koers en is succesvol in de samenwerking tussen betrokken partijen. Ook heeft de provincie Gelderland hier een stimulerings/innovatie subsidie aan toegekend. Apeldoorn ondersteunt dit project financieel (cofinanciering), door het bijdragen van capaciteit en als verbinder van partijen/netwerken. Er is een sterke relatie met het EU-project ShaRepair waarin Apeldoorn partner is. De initiatieven van Foenix m.b.t. het Repaircafe en de Klussenbus hebben hierin een belangrijke bijdrage. Hierdoor worden over de hele linie Busines2Business, Business2Consumer en Consumer2Consumer activiteiten ontplooid ter vermindering van de elektronica afvalstroom.

1.2.8 Stimuleren van circulaire kansen in onze eigen bedrijfsvoering.

Toelichting

Er is een uitgebreide lijst van wat er allemaal reeds is gebeurd op het gebied van circulariteit – wat we zelf circulair inkopen en de circulaire activiteiten van bedrijven in Apeldoorn. Bijvoorbeeld het project “Zero waste Apeldoorn”, een burgerinitiatief dat zich toelegt op het voorkomen of verminderen van afval en verspilling en het Repaircafé van Foenix waarin in samenwerking met burgers electronische apparaten worden gerepareerd. Recentelijk hebben we een webinar over circulariteit gegeven met voorbeelden uit onze eigen gemeentelijke organisatie ten einde collega’s te informeren en te inspireren om ook met circulariteit in hun eigen werk bezig te gaan. We hebben een actieve groep van koplopers op het vlak van circulair inkopen, die zich steeds verder uitbreidt. Beheer en Onderhoud is al een heel eind op weg met de realisatie van hun circulaire kansen.