Risico's

TOP-risico's algemene dienst

Ten opzichte van de financiële TOP-risico’s in de MPB 2021-2024 zijn enkele TOP-risico’s nieuw, gewijzigd of vervallen:

Nieuw
1461 Tunnel Laan van Osseveld
Voor de tunnel Laan van Osseveld is € 28,1 miljoen beschikbaar. Het is een complex project. De voorbereiding vraagt veel tijd. Dat zou er toe kunnen leiden dat de start van het project vertraagt en dat de kosten hoger worden dan geraamd.

244 BUIG als gevolg van Corona
De laatste jaren was de BUIG geen top- risico meer, maar als gevolg van de Corona- crisis zou de toename van het aantal bijstandsuitkeringen (BUIG) groter kunnen worden dan geraamd.

Gewijzigd
1601 Financieel effect COVID-19
Het coronavirus COVID-19 heeft een grote impact op onze samenleving. We hebben in 2020 te maken gekregen met een recessie. Het is nog onzeker hoelang en in welke mate het virus een bedreiging zal vormen. Komt er bijvoorbeeld een derde golf? Het basisscenario van het CPB gaat uit van een matig herstel in 2021, maar ook een pessimistischer scenario is mogelijk.
Nu het Rijk de steunmaatregelen heeft uitgebreid en verlengd is het risico ten opzichte van de raming in september verlaagd. Basis voor de verlaging is de vierde quick scan corona.  

Sociaal domein.
641 Financiële consequenties tekorten en volume en prijsontwikkeling Jeugdhulp
761 Financiële consequenties tekorten en volume en prijsontwikkeling WMO

De raming voor 641 Jeugdhulp in de MPB 2021-2024 was €10 miljoen en de raming voor 761 WMO €14 miljoen.
Bij de opstelling van de MPB rond de zomer 2020 is het gesprek gevoerd of het redelijk was om deze risico’s voor die bedragen te laten staan. Immers, we hadden het budget stevig verhoogd. Aan de andere kant was het nog ongewis of de beheersmaatregelen effect zouden hebben.
Daarnaast zagen we voor de toekomst het risico dat prijsstijgingen (CAO’s) fors hoger zouden kunnen uitvallen (we hadden voorbeelden) en dat de volumeontwikkeling zou gaan afwijken. Op een budget van € 120 miljoen is 1% afwijking dan al een fors bedrag. Alles overwegende zijn deze risico’s in de MPB 2021-2024 beargumenteerd ongewijzigd gelaten, mede gelet op alle onzekerheden rond Corona.
Nu hebben we wel aanleiding gezien om deze risico’s neerwaarts bij te stellen. De raming voor Jeugdhulp is aangepast in € 4,5 miljoen structureel (dus een verlaging met ruim € 5 miljoen structureel) en raming voor WMO is aangepast in € 5 miljoen (dus een verlaging met € 9 miljoen structureel).
Deze verlaging is een gevolg van een combinatie van factoren, zoals:

1. We hebben een analyse uitgevoerd van de maatregelen en ombuigingen. Deze zijn in 2020 gerealiseerd. Ook voor de komende jaren wordt daar positief naar gekeken en is er zicht op een aantal alternatieven/bijsturingsmaatregelen mocht ergens een ombuiging toch tegenvallen.
2. Bij Wmo zien we door Corona een vertraagde volumegroei op met name bij  Huishoudelijke Hulp. Dit leidt in de eerste jaren tot een positief effect op risicoprofiel.
3. De Wet Langdurige Zorg leidt tot een grotere uitname van cliënten uit Beschermd Wonen (50% in plaats van 30%) en een forse daling van de kosten van Beschermd Wonen.
4. AEF heeft in december 2020 het onderzoeksrapport gepresenteert naar de kosten in het sociaal domein. AEF toont onverkort aan dat de gemeenten ontoereikend gecompenseerd worden door het Rijk. Het gaat om forse bedragen. Het kan haast niet zo zijn dat het Rijk hierop niet gaat acteren. We zien een positief risico, waardoor het risicoprofiel lager wordt.
5. We hadden gerekend op een boeggolf als gevolg van Corona. Deze lijkt zich niet voor te doen, in zijn onderzoek geeft AEF ook aan dat dit effect niet te verwachten is.

Risicobeheersing: actief aan de slag
De tabel toont aan dat de financiële TOP-risico's zich vooral in het zorgdomein bevinden. In 2019 is een stevig pakket aan beheersmaatregelen in uitvoering genomen om deze risico's zoveel als mogelijk te beheersen. Deze beheersmaatregelen zijn in 2020 doorgezet en de effecten zijn op de voet gevolgd. Zoals hiervoor toegelicht zien we dat de maatregelen effect hebben.
Om zicht te hebben en te houden op de effecten en risico’s van COVID 19 hebben we al snel in  2020 beheersmaatregelen genomen. We monitoren het effect van Corona op de Apeldoornse samenleving en nemen steunmaatregelen aanvullend op steun van het Rijk en van Provincie Gelderland om waar mogelijk  effect van de coronapandemie te dempen.
We monitoren ook de kosten en minder inkomsten  als gevolg van Corona. Ieder kwartaal maken we een Quick scan Coronarapportage als onderdeel van de P&C cyclus.
De tunnel Laan van Osseveld is een groot risicovol project. We hebben de projectcontrol van het project versterkt. We beheersen het project in de projectorganisatie middels het continu actueel houden van de planning, budgetbewaking en het beheersen van risico's, door periodieke voortgangsbespreking in de overlegorganen. Hierbij worden ook de ramingen via (externe) second opinions getoetst.

Niet financiële TOP - risico's
Niet ieder risico heeft een financieel gevolg maar kan er wel voor zorgen dat wij doelstellingen niet halen en/of dat imago geschaad wordt. Ook die risico’s zijn belangrijk om te beheersen en worden apart in beeld gebracht. Voor de niet-financiële risico’s geldt dat zij als TOP-risico worden aangemerkt als zij een kans > 25% en een score van 4 tot en met 6 hebben waarbij de score als onderstaand wordt bepaald:

De scores betreffen:

• Doelstelling wordt toch gehaald (1), de doelstelling wordt later gehaald (2), de doelstelling wordt niet gehaald (3);
• Imagoschade: geringe schade (1), ernstige schade (2), zeer ernstige schade (3).

Grafisch ziet het risicoprofiel van deze niet-financiële risico’s er als volgt uit:

Het risicoprofiel laat zien dat er 13 niet financiële TOP-risico's zijn. In de onderstaande tabel zijn deze weergegeven.

Risicobeheersing: actief aan de slag
Ook op de niet-financiële TOP-risico's treffen wij de nodige beheersmaatregelen. Voor een belangrijk deel gaat het daarbij om een pro-actieve houding. Zo strooien wij bij verwachte gladheid bijvoorbeeld preventief en behandelen wij bomen voordat de processierupsen zich hier kunnen vestigen. Verder investeren wij o.a. in deskundige medewerkers en werken wij aan het vergroten van het risicobewustzijn. Risicomanagement staat structureel op de agenda’s van de diverse gremia en breed in de organisatie vinden risicogesprekken plaats op gerichte onderwerpen.