Onderhoud kapitaalgoederen

Groen is een onderscheidende kwaliteit van Apeldoorn. Het is ons natuurlijke kapitaal. De budgetten voor regulier onderhoud zijn toereikend om te kunnen voldoen aan het gestelde onderhoudsniveau, maar niet voldoende om in de vervangingsopgave op de lange termijn te kunnen voorzien.
In 2018 is de gemeenteraad akkoord gegaan met het Uitvoeringsprogramma ‘Groen en biodiversiteit’. Dit programma richt zich met name op versterking van het Groen. Er is nu meer budget voor investeringen voor vervanging van boomstructuren. Bij aanplant van nieuwe bomen is uitgangspunt om zoveel mogelijk mee te liften met de lopende wegenherstel- of rioleringsprojecten (zoals de Parkenbuurt, Zwolseweg, Koninginnelaan). Daarnaast worden bomen aangeplant op kale of versteende locaties, zodat de bomen maximaal bijdragen aan verbetering van het stadsklimaat (zoals Laan van Orden, WC Orden, Zutphensestraat).
Veel monumentale bomen op diverse locaties in Apeldoorn hebben het moeilijk. Deze bomen krijgen dit jaar een ondergrondse bemesting, zodat de bomen sterker worden en minder snel in verval zullen raken.
Ter verbetering van de uitstraling van het groen krijgen diverse winkelcentra (zoals Maasstraat, ’t Fort, Adelaarsplein, Schubertplein, De Eglantier) een meer kleurrijke beplanting.
Groen kent een grote betrokkenheid bij de bevolking die zich vertaalt in bewonersparticipatie (inmiddels meer dan 200 locaties). Het stimuleringsbudget dat vanaf 2019 beschikbaar is voor het vergroenen van de buurt nodigt uit tot veel initiatieven. Een zorgeliike ontwikkeling is de explosieve toename van de eikenprocessierups. Dit heeft niet direct gevolgen voor de kwaliteit van de groene opstanden, maar wel voor de volksgezondheid. De kosten voor bestrijding van de overlast blijven daardoor toenemen.

Continuering realisatie van € 1,8 miljoen investeringen uit MPB 2018-2021.
Uitvoeringsplan Groenplan en Eco-gids: € 480.000,- (midden-variant)

In 2020 zijn er veel bomen aangeplant in lopende projecten, zoals in de Parkenbuurt. Enkele projecten zijn in uitvoering opgeschoven, zodat de aanplant van bomen ook is uitgesteld (o.a. Molenstraat en 1e Wormenseweg). Er zijn veel nieuwe bomen aangeplant verspreid door Apeldoorn ter compensatie van een verwijderde boom.  Daarnaast zijn er op veel locaties extra bomen aangeplant op versteende locaties, ter verbetering van het woonklimaat (zoals aan de Kruizemuntstraat, Anklaarseweg, Laan van Mensenrechten, Uraniumweg, Spreeuwenweg). Ook zijn er enkele boomstructuren hersteld of aangevuld (zoals aan de Woudhuizerweg en de Oost-Veluweweg). Er is ook geïnvesteerd in extra beschermende maatregelen bij kwetsbare bomen (o.a. door plaatsing van hekwerken of aanbrengen van beplanting/bloembollen rondom een boom).
Er zijn veel kleurrijke heesters en vaste planten toegepast in de gerenoveerde heestervakken. Vaak gaat het om kleine stukken groen verspreid door de gemeente Apeldoorn en waar mogelijk wordt dit gecombineerd met aanplant van bomen. Deze aanvulling met kleurrijke planten zorgt voor een aantrekkelijk straatbeeld (zoals langs de Laan van Orden en rondom Winkelcentrum Orden en Winkelcentrum ’t Fort).
Het afgelopen najaar zijn op veel zichtlocaties verspreid door Apeldoorn ruim 4000 m2 botanische bloembollen aangeplant. Deze bollen zijn aangeplant in gazons naast en onder bomen, waardoor de kwetsbare groeiplaatsen van de bomen extra worden beschermd. Oppervlakkige boomwortels worden in het voorjaar niet beschadigd door maaimachines onder de boomkronen. Ook zijn deze bloembollen belangrijk als voedselbron voor natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups en zorgen ze voor een extra kleurrijke woonomgeving van maart-mei.
Inmiddels zijn er naar aanleiding van enkele bewonersinitiatieven beplantingsvakken aangebracht (zoals aan de Wissellaan). Op veel andere locaties is de voorgenomen aanplant samen met de bewoners uitgesteld vanwege de Corona-beperkingen (o.a. aan de Jachtlaan in het Sprengenpark). Zodra dit mogelijk is worden deze projecten alsnog uitgevoerd.

In 2014 is gestart met de uitvoering van de maatregelen die zijn opgenomen in het Herstelplan Wegen (fiets-, voetpaden en wegen). Mede door de extra provinciale middelen is de kwaliteit van onze wegen in de afgelopen jaren grotendeels hersteld. Vooral de asfaltwegen zijn in kwaliteit toegenomen (wat ook de insteek was van het Herstelplan). Daarmee is de basis inmiddels redelijk op orde. We zetten een deel van het budget in voor het omvormen van asfalt naar elementenverharding en een deel op specifieke projecten waar grote kansen liggen om meerwaarde toe te voegen (bijvoorbeeld een grote plus in beeldkwaliteit, veiligheid of functionaliteit). Bij dergelijke ingrijpende projecten geven we inwonersparticipatie een grotere rol. Het zijn immers de bewoners en gebruikers die echt kunnen vertellen hoe hun straat een aantrekkelijk verblijfsklimaat krijgt. Daarbij vinden wij het logisch om het Herstelplan Wegen in de toekomst te verbreden naar een integraal vervangingsprogramma openbare ruimte. In de notitie‘Wegenonderhoud 2019 en verder’ is het programma met de belangrijkste individuele projecten voor drie jaar opgenomen. Voor 2020 staan in ieder geval de Eerste Wormenseweg, Molenstraat (tussen De Tol en Kanaal) en Gildelaan (tussen Wc Eglantier en Laan van Erica) op het programma.

In 2020 worden de wegen en fiets/wandelpaden conform het 'uitvoeringsplan 2019 en verder' in uitvoering gebracht.
Wij gaan het Wegenplan verbreden naar een integraal vervangingsprogramma openbare ruimte.

Wegen welke in 2020 zijn aangepakt zijn onder andere:
Meerdere wegen in De Parken (omvormen) en Berg&Bos, Gildelaan Noord, Kostverloren (omvormen), Zwolseweg, Beemterweg, Voorsterweg en fietspaden langs de Anklaarseweg.
De veiligheid en comfort van het fiets- en voetpad over het Stationsplein en door de NS-tunnel is verbeterd door het stroever en vlakker maken van de verharding. De natuurstenen zijn bewerkt door middel van boucharderen.

Apeldoorn zet de laatste jaren sterk in op het vervangen van minder energie efficiënte armaturen door dimbare LED armaturen. Ruim dertig procent van het areaal in Apeldoorn bestaat nu uit dimbare LED armaturen. Het energieverbruik is in 2018 met 125.000 kWh afgenomen ondanks de groei van Apeldoorn (Zonnehoeve, Zuidbroek).
De komende jaren gaan wij door met het vervangen van minder energie efficiënte armaturen in de woongebieden, de ringwegen en hoofdwegen door een dimbare LED variant. Tevens gaan we ca. 600 slechte masten vervangen door nieuwe gepoedercoate masten en worden ca. 1.000 nog goede masten geschilderd. Met bovenstaande werkzaamheden dragen wij bij aan een mooi, aantrekkelijk en duurzamer Apeldoorn.

Het planmatig onderhoudsbudget wordt overeenkomstig het jaarlijkse onderhoud- en vervangingsplan ingezet.

In 2020 zijn ruim 1.100 conventionele armaturen vervangen door energiezuinige LED-verlichting. Hierbij zijn tevens ruim 300 masten vervangen, van de overige masten was de kwaliteit nog voldoende en kon de levensduur verlengd worden door ze te schilderen.
De vervangingen hebben plaatsgevonden: Kayersdijk, Jachtlaan, Koning Stadhouderlaan, PWA-laan, Floralaan, achterpad verlichting, De Velden, buitengebied Beekbergen en buitengebied Klarenbeek.

Het algemene beeld is dat er voldoende middelen zijn om de bruggen, tunnels en viaducten op orde te houden. Voor de langere termijn, na 2030, zijn de vervangingsgelden met betrekking tot renovatie van kanaalbruggen en spoorviaducten niet aanwezig. Voor 2020 staan in ieder geval de Freulebrug, diverse houten bruggen en het conserveren van diverse bruggen op het programma. Tevens gaan we bij duikerbruggen betonreparaties uitvoeren, bijvoorbeeld bij de duikerbrug in de Terwoldseweg.

In 2020 worden voornamelijk houten bruggen en betonnen bruggen onderhouden of vervangen.

In 2020 is de Freulebrug aangepakt. Tevens zijn een aantal houten bruggen vervangen (Heembrug in Matenpark en Poortersbrug Laan van Kuipershof). De dukdalven in het kanaal bij de Deventerstraat zijn vervangen.
De tunnel aan de Laan van Zodiac is geconserveerd en er zijn betonreparaties uitgevoerd. Daarnaast is de tunnel voorzien van een prachtige graffity schildering.
De duikerbrug in de Terwoldseweg is vervangen.
Het onderhoud aan diverse houten bruggen is doorgeschoven naar 2021. Reden hiervoor is aanbestedingsproblemen in coronatijd.

In november 2018 is door de raad een geactualiseerde beheersverordening begraafplaatsen vastgesteld. Deze aangepaste verordening sluit aan bij de VNG modelverordening en biedt nieuwe keuzemogelijkheden voor begraven en asbezorging. De voorziening begraafplaatsen laat een positief beeld zien maar een vinger aan de pols blijft nodig. Een nieuwe visie met daarbij een beheerplan voor de begraafplaats Soerenseweg laat zien dat het extra kosten met zich meebrengt om deze begraafplaats op het gewenste peil te houden. Dat heeft gevolgen voor de voorziening. In 2020 houden wij de ontwikkeling van de voorziening tegen het licht.
Wij blijven voortdurend werken aan verbetering van de dienstverlening en het productenaanbod.
Het ontwikkelen van een natuurbegraafplaats in de nabijheid van Heidehof lijkt, mede door verruiming van de provinciale regels,  kansrijker geworden. Wij verwachten in het eerste kwartaal van 2020 duidelijkheid te kunnen geven over de haalbaarheid.
Verschillende ontwikkelingen op en rond Heidehof, zoals natuurbegraven en wensen van het crematorium maken het nodig om de visie op Heidehof te herijken.

Verdere ontwikkelingen rond natuurbegraven:
- kansen voor gemeentelijk initiatief n.a.v. gewijzigde Provinciale omgevingsverordening,
- positie gemeentelijke positie in het faciliteren van particuliere initiatieven.

Voor begraafplaats Heidehof is een proces gestart om samen met de verschillende stakeholders een visie te vormen over de gewenste ontwikkeling. Denk hierbij aan wensen rond het crematorium, betere stroomlijning bezoekers op drukke tijden, verbeteren producten e.d.
Met betrekking tot de natuurbegraafplaats loopt een verkenning naar de mogelijkheden voor grondverwerving.
De financiële voorziening blijft stabiel.

Begraafplaats Soerenseweg:
In 2019 hebben we samen met alle betrokkenen een open proces gevoerd over de toekomst van de begraafplaats Soerenseweg, met als resultaat een uitgangspuntennotitie.
Op basis van de uitgangspuntennotitie is in 2020 de stichting ‘Vrienden van de begraafplaats Soerenseweg’ opgericht, zijn paden opgeknapt, is een cultuurhistorisch onderzoek uitgevoerd en is gestart met de basis van een nieuw beheerplan.
In 2021 wordt in samenwerking met betrokken partijen het beheerplan afgerond om de komende jaren op het gebied van beheer, begraven en gebruik de begraafplaats goed in stand te kunnen houden.

Begraafplaats Heidehof:
In 2020 is gestart met het voeren van een open proces met de betrokken partijen over de toekomst van Heidehof. Een aantal vraagstukken vragen een goede koers voor de toekomst, denk hierbij aan een stroomlijning van bezoekers op drukke tijden, wensen rondom het crematorium, capaciteitsvraagstuk door de verwachting van toename in overlijdens, het optimaliseren en verbeteren van producten aansluitend bij nieuwe wensen op het gebied van begraven en cremeren.
In 2021 wordt het proces voortgezet met de betrokken partijen, met als beoogd resultaat een toekomstperspectief voor Heidehof.

In 2020 wordt het jaarprogramma van Rioleringsplan 2016-2020 uitgevoerd. Speerpunten van het plan zijn anticiperen op klimaatverandering door het afkoppelen van regenwater en de openbare ruimte meer geschikt maken voor de opvang van regenwater. Er wordt ingezet op het afkoppelen van 6 ha verhard oppervlak o.a. in de openbare
ruimte, bij scholen en particulieren door middel van een subsidieregeling. Samen met het waterschap wordt gewerkt aan een verdere verduurzaming van de afvalwaterketen. Een reguliere taak is het dagelijks beheer en groot onderhoud van de riolering door vervanging en reparatie.

Binnen het programma worden diverse projecten uitgevoerd. De belangrijkste zijn: maatregelen tegen wateroverlast, waterkwaliteitsmaatregelen, groot onderhoud en verbeteringen in de riolering, beekherstel en diverse afkoppel projecten. Er wordt in 2020 ook weer ingezet op het afkoppelen van 6 ha verhard oppervlak
o.a. bij het omvormen of de rehabilitatie van de 1e Wormensweg, Ln vd Mensenrechten, Tallingweg en Ruys de Beerenbrouckstraat. Daarnaast lossen wij knelpunten op, onder andere de wateroverlast aan op het Stationsplein en Koning Lodewijklaan en foutaansluitingen op de drukriolering. Verder wordt het rioolgemaal
Wormen gerenoveerd. Voor beekherstel staat in 2020 de aanleg van de verbinding van de Grift in de Grifthof op het programma. Ook worden de Ugchelsebeek nabij de Hamermolen en een deel van de Zwaanspreng hersteld.

De vervangingswaarde van de riolering en overige voorzieningen is circa € 900 mln.  Via dagelijks onderhoud, groot onderhoud & renovatie, onderzoek en verbeteringen hebben we de kwaliteit van deze voorzieningen op peil gehouden. We hebben voldaan aan onze wettelijke taken voor afvalwater, regenwater en grondwater. Er is 7,4 ha verhard oppervlak afgekoppeld van de riolering. Hiermee is ruimschoots voldaan aan de jaarlijkse doelstelling van 6 ha, waarmee langjarig geanticipeerd wordt op de gevolgen door klimaatverandering.
In 2020 lag de focus voor het groot onderhoud & vervangen van riolering vooral op renovatietechnieken. Hierbij worden leidingen en/of inspectieputten sleufloos hersteld.
Er zijn afgelopen jaar grootschalig deelreparatie- & renovaties uitgevoerd in het stadsdeel Zevenhuizen.
Daarnaast zijn op een aantal locaties leidingen en inspectieputten vervangen en/of gerenoveerd.
Dit is deels gebeurd in samenloop met een reconstructieprojecten (Grifthof, De Wellen) en deels uitgevoerd als autonoom project (Anklaarseweg & Terwoldseweg).
Vervolgens zijn in samenloop met wegreconstructies bestaande aansluitleidingen van gres of beton zoveel mogelijk vervangen voor kunststof (o.a. de Parkenbuurt).
Tenslotte is een pilot project voltooid ten aanzien van het reinigen & inspecteren van riolering in De Maten, zijn verificatie inspecties uitgevoerd in Zevenhuizen en is op grootschalig niveau onderzoek gedaan naar asbesthoudende verbindingen in riolering.

Voor het beheer en onderhoud van verkeersapparatuur zijn contracten gesloten met diverse leveranciers. Dit geldt ook voor het vervangen en/of ombouwen van verkeersregelinstallaties (VRI) en het verhelpen van storingen. De komende jaren worden diverse afgeschreven VRI kasten vervangen door een iVRI's (intelligente Verkeers Regel Installaties). Een iVRI is een regelinstallatie die kan communiceren met voertuigen, fietsers en voetgangers. Op basis van de ontvangen data, via app’s, kunnen kruispunten efficiënter worden geregeld. De iVRI weet hoeveel en wat voor verkeer eraan komt en is onder andere gekoppeld aan Buienradar. Met deze optie kan bijvoorbeeld bij slecht weer meer groen voor de fietsers worden geven. In 2020 worden drie kruispunten aangepast en voorzien van een iVRI.  

Het onderhoud en de vervanging wordt jaarlijkse planmatig uitgevoerd en integraal bekeken ten opzichte van het uitvoeringsprogramma Wegen.

De regeltoestellen van 4 kruisingen met de Zutphensestraat, (Laan van Osseveld, Mansardehof, Kasteellaan en Barnewinkel) en het regeltoestel kruising Arnhemseweg-Laan van Westenenk zijn omgebouwd naar iVRI’s. Verder zijn de regeltoestellen van de kruisingen ‘de Naald’ en de Loseweg-Zwolseweg, Vosselmanstraat-Badhuisweg, Wilhelmina Druckerstraat-Asselsestraat, Loolaan-Soerenseweg (Grote Kerk), Kerklaan- Röntgenstraat en Europaweg-Jachtlaan vervangen en aangepast naar iVRI. Bij deze werkzaamheden zijn ook de ledmodules vervangen.
In verband met civiele wijziging van de infrastructuur is de VRI Laan van Erica-de Voorwaarts aangepast en is een nieuwe installatie op de kruising Laan van Erica-de Groene Voorwaarts toegevoegd.

In 2018 heeft een aanbesteding plaatsgevonden voor het vervangen van parkeerapparatuur in de bestaande Apeldoornse parkeergarages en een te leveren en plaatsen installatie voor de nieuwe parkeergarage Anklaar. Deze vervanging wordt over drie jaar uitgesmeerd en is inmiddels in volle gang. De oude installaties in de parkeergarages Orpheus en Marktplein zijn vervangen en de nieuwe installaties zijn operationeel. De parkeergarage Anklaar is dit najaar geopend, waarmee ook deze parkeerinstallatie operationeel is. De vervangingen van de installaties van de overige parkeergarages (Brinkparkgarage en Haven Centrum) zullen aansluitend volgen. Voor het onderhoud van deze parkeerapparatuur zijn/worden contracten afgesloten.
Ook voor het beheer en onderhoud van de maaiveld-parkeerinstallaties loopt een contract bij de leverancier van deze automaten. Door een aanpassing van de betaalstandaard is het noodzakelijk om de pinterminals van deze apparatuur per 01-01-2020  aan te passen naar contactloos betalen.

 In 2020 voeren wij het jaarlijkse onderhoud- en vervangingsplan verder uit.

Conform planning hebben we in 2020 de nog te vervangen parkeerapparatuur in de parkeergarages vervangen. Dit betroffen de installaties van de parkeergarages Marktplein, Koningshaven en Brinkpark. In alle parkeergarages die in beheer zijn bij de gemeente Apeldoorn kan nu op basis van kentekenherkenning geparkeerd worden.
Verder hebben we, als gevolg van Corona, in parkeergarage Anklaar ‘ticketless’ parkeren uitgerold.

Met betrekking tot het onderhoud wordt gewerkt met Meerjarenonderhoudsplannen (MJOP’s), conform de NEN 2767 overeenkomstig het in 2017 door u vastgestelde Uitvoeringskader Vastgoedbedrijf. Voor het merendeel van ons vastgoed zijn MJOP’s beschikbaar. Uitzonderingen hierop zijn objecten waarvoor afstoot/verkoop wordt overwogen en het vastgoed in projectontwikkelingsgebieden. Hier wordt alleen het hoognodige onderhoud uitgevoerd.
De MJOP’s zijn leidend voor de wijze en mate van uitvoering van het onderhoud en vormen de (financiële) basis voor de onderhoudsvoorziening binnen het Vastgoedbedrijf.

Voor een aantal objecten geldt dat het eigenarenonderhoud is belegd bij de huurder van het vastgoed. Dit geldt voor Orpheus, Coda en de Accresportefeuille. Voor Omnisport is een deel weer bij de gemeente belegd. De gemeente streeft in lijn met haar eigenaarsrol naar een goede regie en sturing op het door deze partijen uit te voeren eigenarenonderhoud van het gemeentelijk vastgoed.

In het verleden is een deel van de gemeentelijke veldsportaccommodaties (velden en bijbehorende kleedgebouwen) geprivatiseerd naar verenigingen die de accommodaties in gebruik hebben. Een deel (circa 35 velden) is nog gemeentelijk eigendom. Beleid van de gemeente blijft om het onderhoud van het entouragegroen over te laten nemen door de verenigingen. Een groot aantal overeenkomsten met de verenigingen is hier al op aangepast.

Uitvoering van het onderhoud vindt plaats op basis van eind 2019 te actualiseren MJOP's 2020-2039.

In 2020 worden voor een aantal nieuwe/gerenoveerde objecten MJOP’s opgesteld en toegevoegd aan de onderhoudsvoorziening. Dit betreft onder andere gemeentewerf Noord (nieuwbouw), parkeergarage Anklaar (nieuwbouw), Huis van Schoone Kunsten (aanpassing), Coda Museum (aanpassing), brandweerkazerne van Schaffelaarweg (verbouwing), Het Woldhuis 11 (renovatie), rijwielstalling Hoofdstraat (aankoop+verbouwing), en de CMO-locaties (verbouwing).
Voor het Huis van de Stad, parkeergarage Anklaar en gemeentewerf Noord wordt vanaf 2019-2020 gewerkt met zogeheten prestatiecontracten.
In 2019 vindt de evaluatie plaats ten aanzien van de dvo onderhoud Accres.

Het onderhoudsbudget is exclusief interne uren en inclusief niet verrekenbare BTW. Het onderhoudsbudget voor de door Accres te onderhouden panden betreft het eigenaren- en gebruikersonderhoud. Het onderhoud Vastgoedbedrijf 2020 is inclusief de jaarlijkse storting in de onderhoudsvoorziening van het Vastgoedbedrijf.

In 2020 is op basis van het MJOP 2020-2039 het onderhoud in uitvoering genomen, waarbij soms geplande werkzaamheden zijn verschoven tussen 2020 en toekomstige jaren. Dit heeft te maken gehad met ontwikkelingen voor die panden zoals koppeling met verduurzamingsmaatregelen, projectwerkzaamheden of toekomstperspectieven van die locaties (zoals brandweerposten). Daarnaast is door Accres naast het onderhoudsplan op basis van het dvo 2020 ook toekomstig gepland onderhoud uitgevoerd vanwege de corona situatie waardoor vele panden lange tijd niet in gebruik waren. In 2020 is een start gemaakt met een prestatiecontract voor het onderhoud aan alle (5) gemeentelijke parkeergarages, waarbij een combinatie wordt gemaakt van eigenarenonderhoud Vastgoedbedrijf met het gebruikersonderhoud door Beheer & Onderhoud. Contractvorming vindt in 2021 plaats.
In 2020 zijn diverse panden verkocht of overgedragen aan derden waarmee het Vastgoedbedrijf is verlost van de onderhoudsverplichting voor deze panden.